YENİ SPOR YASASI HAKKINDA BİLGİLENDİRME NOTU

Bu kapsamda, yeni Spor Yasası özellikle futbol kulüpleri açısından tarafımızca incelenmiş ve önemli düzenlemeler bilgi maksatlı olarak aşağıdaki şekilde özetlenmeye çalışılmıştır.

1. GİRİŞ

Öncelikle belirtmekte fayda var ki; TFF, hakkında kuruluş kanunu bulunan bir federasyon olmakla beraber Yeni Spor Yasasının 1. Maddesi uyarınca yasanın 3-20. Madde aralığı ve açıkça atıf yapılan diğer maddeleri futbol ile ilgili mevzuata uygulanacaktır.

Yeni Spor Yasasında iki önemli tanım yapılmış ve spor anonim şirketi: “Bir spor kulübünün bağlı ortaklığı veya iştiraki olarak ya da spor kulübünden bağımsız şekilde 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulan ve spor faaliyetinde bulunmak amacıyla Bakanlığa tescilini yaptıran anonim şirketi” olarak tanımlanmıştır. Yasa maddesinden de anlaşılacağı üzere “spor anonim şirketi” kurulmak istenirse TTK hükümlerine göre kurulması gerektiği, aynı zamanda bu şirketin spor faaliyetlerinde yer alabilmesi için Gençlik ve Spor Bakanlığına tescil edilmesi şartının getirildiği görülecektir. Spor Kulübü ise; “Bakanlık ve spor federasyonlarının faaliyetlerine katılmak amacıyla Bakanlığa tescilini yaptıran özel hukuk tüzel kişiler” şeklinde tanımlanmakta olup halihazırda Dernekler Masasındaki tüm kayıtların İçişleri Bakanlığından Gençlik ve Spor Bakanlığına devredilmesi mümkün görünmektedir. Eğer yayımlanması muhtemel yönetmelikle böyle bir hüküm getirilmez ise, spor kulübünün devamı için Gençlik ve Spor Bakanlığı nezdinde de yeni bir tescil süreci işletilmesinin önemli olduğunu belirtmek isteriz.

2. KURULUŞ VE TESCİL

Kuruluş ve tescil işlemlerine ilişkin düzenlemeler ise halihazırda yürürlükte olan Dernekler Kanunu ile paralellik göstermektedir. Bu nedenle şahsi görüşümüz kulüplerin; dernek yönetim biçimini koruduğu fakat farklı bir kanun kapsamına alınmaya çalışıldığı yönündedir. Spor Yasasının zorunlu organlar başlıklı maddesinde de Dernekler Kanunu’na paralel bir biçimde “genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu” düzenlemeleri yapılmıştır. Yine Dernekler Kanunu’nda olduğu gibi seçim sonuçları Gençlik ve Spor Bakanlığına bildirilecektir.

Spor Yasası’nın; genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu organlarını düzenleyen 7. maddesinde de bunlara halihazırda yürürlükte olan Türk Medeni Kanunu ve Dernekler Kanunu’nun ilgili maddelerinin uygulanacağı birlikte düşünüldüğünde, dernek statüsünde olan kulüplerin halihazırda dernek şeklinde yönetilmeyi sürdürecekleri sonucunu çıkartmak mümkündür. Bu durum da göstermektedir ki, Spor Kulüpleri önceki dönemde olduğu gibi dernek şeklinde yönetilecek ise de artık farklı bir kanuna tabi olacaklardır.

Bu kapsamda, Yeni Spor Yasası’nın yürürlüğe girmesinin ardından futbol kulüplerinin tüzüklerinin kanun değişikliğine uygun hale getirilmesi ve tüzük değişikliğinin Gençlik ve Spor Bakanlığı nezdinde tescil edilmesi için gerekli çalışmaların başlatılmasının oldukça önem arz ettiği düşüncesindeyiz.

3. BİRLEŞME & DEVRALMALAR

Bir diğer önemli madde ise Birleşme ve Devralmalar başlıklı 8. maddedir. Düzenlenen bu madde ile spor kulüplerinin başka bir kulüp ile birleşebileceği düzenlenmiştir. Bu birleşme kararı Gençlik ve Spor Bakanlığı iznine tabidir ve ancak genel kurul üye tam sayısının en az dörtte üçünün katılacağı genel kurul toplantısında ve toplantıya katılanların en az salt çoğunluğunun oyu ile alınabilecektir. Yine aynı usul ile alınacak bir kararla, belli şubelerin (futbol gibi) başka bir spor kulübüne veya spor anonim şirketine devredilebileceği düzenlenmiştir. Bu kapsamda Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş gibi kulüplerin futbol şubelerinde uygulanan; şube için şirket kurularak şubenin şirkete devredilmesi uygulamasının da yasal bir zemine kavuştuğu ve bu düzenlemenin yalnız “futbol” ile sınırlı olmadığı görülebilecektir. Zira, önceki dönemde Türkiye Futbol Federasyonu Statüsünün 76. Maddesi uyarınca futbol açısından izin verilen bu işlemin yeni yasanın yürürlüğe girmesinden itibaren diğer spor kulüpleri açısından da mümkün olduğu sonucuna varılmaktadır.

4. DENETİM

Bilindiği üzere eski dönemde spor kulüpleri İçişleri Bakanlığı tarafından denetlenmekteydi. Yeni Spor Yasasında ise İçişleri Bakanlığının ve Valiliklerin denetim hakkı sabit tutulmuş aynı zamanda Gençlik ve Spor Bakanlığının da spor kulüpleri üzerinde denetim yetkisine haiz olduğu düzenlenmiştir. Yeni olarak spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri için bir “bağımsız denetim” zorunluluğu da getirilmiş olup bu denetim için gerekli giderlerin Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından karşılanabileceği düzenlenmiştir.

5. SPOR ANONİM ŞİRKETLERİ

Yukarıda kısaca değindiğimiz üzere; Spor Yasası kapsamında “spor anonim şirketi” tanımı yapılmış ve bazı federasyonların müsabakalara katılım için ilgili kulüplere “spor anonim şirketi” statüsünde olma şartı getirebileceği düzenlenmiştir. Bu hususta TFF’nin, yapılması muhtemel düzenleme ile “futbol branşında faaliyet gösteren spor kulüplerine futbol müsabakalarına katılım için kurulmuş bir spor anonim şirketi olma zorunluluğu” getirme ihtimali de gözden kaçırılmamalıdır. Böyle bir durumda yasanın 14/4. Maddesi gereği en az 1.000.000,00 TL (birmilyon Türk Lirası) tutarında ödenmiş sermaye bulunma şartının getirilmesi de yine ihtimal dahilindedir.

Sermaye konusunda ise Yeni Spor Yasasının 15. maddesi; spor kulüplerinin belirli bir spor dalına ilişkin aktif ve pasif varlıklarını bu şirketlere sermaye olarak koyabileceklerini düzenlemiştir. Bu şekilde kurulan spor anonim şirketinin hakim ortağının da spor kulübü vasfına haiz olma zorunluluğu mevcuttur. Yani kısaca, A kulübü Aa Sportif A.Ş.’nin %51 ortağı olarak Aa Sportif A.Ş.’yi kuracak ve futboldan kaynaklı tüm aktif ve pasiflerini de bu şirkete sermaye olarak koyup devredebilecektir. Spor anonim şirketleri ile ilgili ayrıca Tebliğ yayınlanacağı da bildirilmiş olup bu hususta yayınlanacak Tebliğ ile durum daha da netlik kazanacaktır.

6. HARCAMA İLKELERİ

Kanaatimizce en önemli ve kamuoyunda da tartışmaya en açık madde “Harcama İlkeleri” başlıklı maddedir. Bilindiği üzere kulüpler yayın gelirleri de dahil olmak üzere bazı alacaklarını üçüncü kişilere ve hatta kulüp yöneticilerine veya bunların sahibi olduğu ticaret şirketlerine temlik edebilmektedir. Bunun yanında kulüpler, borçlarını ödemek amacıyla yönetim kurulu üyelerine veya üçüncü şahıslara borçlanmakta olup bu durum da uygulamada sıklıkla tartışılan bir meseledir.

Zira, kulüplerin çoğunun borç batağında bulunduğu kamuoyunda da bilinen bir gerçektir. Bu düzenleme ile sıklıkla tartışılan temlik ve borçlanma meseleleri Yeni Spor Yasasında ele alınmış ve aşağıda bulunan tabloda gösterilen şekilde kısıtlamalar getirilmesi düşünülmüştür. Temlik ve borçlanmaların gerçekleştirilmesi tabloda belirtilen şartların varlığına tabi kılınmıştır.

Yine “Harcama İlkeleri” başlıklı madde kapsamında alacakların temlik yoluyla yönetim kurulu üyelerine, bunların eşleri ve üçüncü dereceye kadar hısımlarına, çalışanlarına, yüzde beş ve üzeri pay sahiplerine ve yönetim kurulu üyelerinin yüzde beş ve daha fazla pay sahibi olduğu şirketlere hak ve alacakların devredilemeyeceği yani temlik edilemeyeceği düzenlenmiştir.

Aynı zamanda belirtilen bu kişilere borç verilemeyeceği veya bu kişilerin borçlarının üstlenilemeyeceği de kanun maddesinde düzenleme altına alınmıştır.

Madde kapsamındaki son düzenleme ise; tüm ödemelerin banka veya PTT aracılığıyla yapılmasına yöneliktir. Dolayısıyla yasanın yürürlüğe girmesinden sonra yapılacak ödemelerin tamamının banka aracılığı ile yapılması yükümlülüğü getirilmiş olup aksine hareket edilmesi halinde cezai yaptırımlar öngörülmüştür. Bu halde elden ödemeyle ilgili yazılı delil bulunsa dahi bunun ispat gücü hem ortadan kalkacak hem de ilgili düzenlemeye aykırı davranış halinde cezai yaptırımlar uygulanacaktır.

7. YÖNETİCİLERİN SORUMLULUĞU

Yine kamuoyunda en çok tartışılan meselelerden biri de bu sorumluluk maddesidir. Bu maddeye göre kulüp yöneticileri “kasıt veya ihmalle” kulübe verdikleri zararlardan sorumlu olacaklardır. Ne var ki; yukarıda açıklanan “Harcama İlkeleri” başlığında değinilen yükümlülüklere (Yeni Spor Yasasının 20. Maddesinin 4,5,8 ve 9. fıkraları) aykırı davranılması halinde “kasıt veya ihmal şartı aranmayacaktır.” Yani yukarıda değinilen yükümlülüklere aykırı davranılırsa kulüp yöneticileri bundan doğan/doğacak zarardan “özen gösterdiklerini ispat etmedikleri takdirde” kendi şahsi mal varlıkları ile sorumlu olacaklardır. Aynı zamanda bu hükümlere aykırı davrandıkları takdirde; Yeni Spor Yasasının 47. Maddesi uyarınca “1 yıldan 3 yıla kadar” hapis cezasıyla yargılanma ihtimalleri de bulunmaktadır. Diğer yükümlülüklerin ihlali halinde ise kulüp yöneticileri, yalnızca kasıt veya ihmalle verdikleri zarardan sorumlu olacaklardır.

8. ALACAKLARIN ÖNCELİĞİ

Dikkatimizi çeken bir başka düzenleme ise Gençlik ve Spor Bakanlığı alacaklarının diğer alacaklardan öncelikli geldiğine ilişkin yapılan düzenlemedir. Bu halde Gençlik ve Spor Bakanlığının güncel olarak devam eden stadyum ve sportif tesis kiralamalarından kaynaklı alacakları öncelikli alacak konumuna gelecek olup buna ilişkin alacaklar doğrudan Spor Toto Teşkilat Başkanlığından tahsil edebilecektir.

9. MENAJERLERLE ÇALIŞMA DÜZENLEMESİ

Yine Yeni Spor Yasasının ek 2. maddesinde bulunan düzenleme ile futbolcuların, spor kulüplerinin ve spor anonim şirketlerinin, profesyonel futbolcu sözleşmesi veya transfer müzakerelerini yürütmek için futbol menajerlerinin hizmetinden faydalanabileceği düzenlenmiştir.

Bu halde menajerlerle yapılacak sözleşmelere ilişkin;

• Noter huzurunda yapılması,
• Ödeme şartlarının sözleşmede yer alması,
• Menajere ödenecek ücretin; futbolcunun brüt geliri 2 Milyon Türk Lirasından az ise ücretin %10’una kadar, daha fazla ise %5’ine kadar kararlaştırılması gerektiği (aksine davranış aynı zamanda 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası şeklinde de düzenlenmiştir.)
• ve futbolcuyu başka kulübe transfer etmesi halinde menajere bonservis bedelinin %10’una kadar ücret kararlaştırılabileceği

şeklinde düzenlemeler yapılması düşünülmüştür. Bu nedenle menajerlerle yapılacak her nevi sözleşmede bu ücret sınırlamalarına uyulması ve sözleşmelerin bir nüshasının TFF ve Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bir hafta içerisinde gönderilmesine dikkat edilmesini önermekteyiz. Eski dönemdeki gibi bir ek sözleşme ve ek protokol de bu kapsamda engellenmiş olup böyle bir durumun varlığı halinde hak mahrumiyeti cezaları gündeme gelebilecektir. Yani, noter huzurunda yapılan ve tescilli menajerlik sözleşmesi dışındaki sözleşmelerden kaynaklı herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunulamayacağı gibi, bu sözleşmeleri imzalayan kulüp, yönetici ve menajerler açısından da farklı yaptırımlar uygulanabilecektir.

SONUÇ

Yeni Spor Yasası, pek tabii yukarıda değinilenler dışında birçok düzenlemeye sahiptir. Ancak, bu yazımız kapsamında önemli görülen düzenlemelere değinilmeye çalışılmıştır. Her ne kadar Yeni Spor Yasası, kamuoyunda oldukça tartışılsa da Spor Hukuku süjeleri tarafından bu yasa kapsamındaki uyum çalışmalarının yapılması gerekecektir. Bu kapsamda, Yasanın detaylı bir biçimde incelenerek yürürlüğe girecek maddelerin analizi, muhasebe birimlerinin yasaya uyumu, yapılacak sözleşme ve ödemelerde yasanın getirdiği şartların sağlanması oldukça önemlidir. Zira aykırılık halinde kulüp yöneticileri için hem cezai hem de hukuki sorumluluklar getirilmesi gündemdedir.